Dalsze dochodzenia spaskudziły nam sobotnie popołudnie, nie doprowadziły do żadnego rezultatu i wryły się w moją pamięć tylko kilkoma niewartymi wzmianki szczegółami, ponieważ wciąż musiałem patrzeć na Mahlkego i jego wspomniany już krawat, którego węzeł daremnie starał się od czasu do czasu podsunąć wyżej; ale żeby zadowolić Mahlkego, trzeba by użyć gwoździa - nie można ci było nic pomóc.

A kapitan? Jeżeli to pytanie jest w ogóle uzasadnione, to da się odpowiedzieć na nie kilkoma suchymi słowami: nie było go podczas popołudniowego przesłuchania, a nie potwierdzona, być może zgodna z prawdą wersja głosiła, że w towarzystwie narzeczo­nej obleciał trzy czy cztery istniejące w mieście sklepy z orderami. Któryś z naszej klasy widział go podobno następnej niedzieli w kawiarni „Cztery Pory Roku”: siedział otoczony, nie tylko z narzeczoną i jej rodzicami, pod kołnierzykiem także niczego mu nie brakowało, a goście w lokalu zapewne z onieśmieleniem rozpoznali, kto przebywa wśród nich i stara się wykwintnie rozdrabniać widelczykiem twarde ciastko trzeciego roku wojny.

Ja nie spędziłem niedzieli w kawiarni. Obiecałem księdzu Guzewskiemu, że będę mu służył do wczesnej mszy. Mahlke, w barw­nym krawacie, przyszedł zaraz po siódmej i razem z pięcioma starymi kobiecinami nie mógł wypełnić pustki dawnej sali gimnas­tycznej. Jak zwykle przyjął komunię klęcząc na końcu po lewej stronie. Poprzedniego wieczora, po zakończeniu dochodzeń w szkole, musiał widocznie pójść do kaplicy i wyspowiadać się; albo też, z tych czy innych względów, szeptałeś tym razem do ucha księdzu Wiehnkemu w kościele Serca Jezusowego.

Ksiądz Guzewski zatrzymał mnie, spytał o mego brata, który walczył w Rosji, a może już nie walczył, bo od wielu tygodni nie było od niego żadnej wiadomości. Niewykluczone, że podarował mi dwie rolki dropsów malinowych, ponieważ znowu wykrochmaliłem mu i uprasowałem wszystkie komże i albę, w każdym razie, kiedy opuszczałem zakrystię, Mahlkego już nie było. Wy­przedził mnie przypuszczalnie o jeden tramwaj. Wsiadłem przy placu Maxa Halbego do przyczepnego wagonu dziewiątki. Schilling wskoczył na Magdeburger Strasse, kiedy tramwaj już nabrał rozpędu. Mówiliśmy o zupełnie innych sprawach. Może poczęs­towałem go dropsami, które zafundował mi ksiądz Guzewski. Pomiędzy Gut-Saspe i Friedhof-Saspe wyprzedziliśmy Hottena Sonntaga. Jechał na damskim rowerze i wiózł małą Pokriefke, siedzącą okrakiem na bagażniku. To chude stworzenie wciąż jeszcze miało żabie uda, ale już nie wszędzie było płaskie. Pęd powietrza uwidaczniał długość jej włosów.

Ponieważ na mijance Saspe musieliśmy czekać na tramwaj z przeciwnej strony, z kolei Hotten Sonntag z Tullą wyprzedzili nas. Na przystanku w Brösen czekali oboje. Rower był oparty o kosz do papierów, ustawiony przez zarząd kąpieliska. Bawili się w braciszka i siostrzyczkę, trzymali się za ręce: mały palec zahaczony o mały palec. Tulla miała sukienkę niebieską, niebieską jak farbka do bielizny, i wszędzie za krótką, za ciasną, za niebieską. Zawiniątko z płaszczami kąpielowymi i tak dalej trzymał Hotten Sonntag. Umieliśmy porozumiewać się bez słów, tylko spojrzeniami, i wprost z wymownego milczenia rzucić zdanie:

- Jasne, tylko Mahlke, któż by inny? Ale facet, co?

Tulla chciała dowiedzieć się czegoś bliższego, nalegała, trącała nas spiczastymi palcami. Ale żaden z nas nie nazwał rzeczy po imieniu. Pozostaliśmy przy lapidarnym: - Któżbyjeśliniemahlke, nojasne. - Tylko Schilling... nie, to ja wprowadziłem nowe okreś­lenie, rzuciwszy w pustą przestrzeń pomiędzy głową Sonntaga a główką Tulli:

- Wielki Mahlke. To zrobił, to mógł zrobić jedynie Wielki Mahlke.

I ten przydomek mu pozostał. Wszystkie poprzednie próby zastąpienia nazwiska Mahlke jakimś przezwiskiem po krótkim czasie kończyły się fiaskiem: Przypominam sobie jeszcze „podskubanego kurczaka”, nazywaliśmy go też, kiedy trzymał się na uboczu „przełykaczem” albo „tym przełykaczem”. Ale dopiero mój spontaniczny okrzyk: „To zrobił Wielki Mahlke!” wytrzymał próbę czasu. I dlatego w tej opowieści będzie niekiedy mowa o Wielkim Mahlkem dla określenia Joachima Mahlkego.

Przy kasie pozbyliśmy się Tulli. Poszła do kąpieliska dla kobiet, wystającymi łopatkami napinając materiał sukienki. Z podobnej do werandy przybudówki kąpieliska dla mężczyzn widać było blade morze, na które padał lekki cień rzadkich sunących obłoków. Woda: dziewiętnaście stopni. We trójkę i bez długiego wypat­rywania dojrzeliśmy za drugą mielizną kogoś, kto gwałtownymi ruchami, wśród bryzgów piany, płynął na wznak w kierunku nadbudówek minowca. Uzgodniliśmy: tylko jeden puści się za nim. Schilling i ja zaproponowaliśmy to Hottenowi Sonntagowi; ale on wolał leżeć z Tullą Pokriefke za ścianą ogólnego kąpieliska i sypać piasek na żabie uda. Schilling wymówił się tym, że za dużo zjadł na śniadanie.

- Jajka i tak dalej. Moja babcia w Krampitz ma kury i czasem przywozi na niedzielę cały mendel.

Mnie nic nie przyszło na myśl. Śniadanie zjadłem jeszcze przed mszą. Rzadko trzymałem się nakazu, żeby być na czczo. Poza tym ani Schilling, ani Hotten Sonntag nie powiedzieli: „Wielki Mahlke”. Ja to powiedziałem, popłynąłem więc za nim, zbytnio się nie śpiesząc.

Na pomoście pomiędzy kąpieliskiem dla kobiet a kąpieliskiem dla mężczyzn omal nie doszło do kłótni, bo Tulla Pokriefke chciała koniecznie płynąć ze mną. Siedziała, nieskładna kupka gnatów, na poręczy. Od lat wciąż ten sam, mysioszary, wszędzie pocerowany, dziecinny kostium kąpielowy opinał jej ciało: odrobina spłasz­czonego biustu, odciśnięte uda, między nogami sfilcowany weł­niany trykot, który dokładnie odtwarzał kształt jej sromu. Wymyś­lała marszcząc nosek i rozcapierzając palce u nóg. Kiedy Tulla za - obietnicę jakiegoś podarunku - Hotten Sonntag szepnął jej coś do ucha - zrezygnowała już z towarzyszenia mi, przelazło przez - poręcz czterech czy pięciu chłopaków z tercji, dobrych pływaków, których często widywałem na krypie; widocznie coś zwąchali, bo też chcieli płynąć do wraku, choć podawali inny cel wyprawy; mówili:

- My chcemy zupełnie gdzie indziej. Na molo albo jeszcze zobaczymy.

Hotten Sonntag przyszedł mi z pomocą:

- Kto popłynie za nim, temu jaja poprzetrącam...

Płaskim skokiem na głowę oderwałem się od pomostu i wy­płynąłem w wolnym tempie, często zmieniając styl. Kiedy tak płynąłem i kiedy teraz o tym piszę, starałem się i staram się myśleć o Tulli Pokriefke, bo nie chciałem i nie chcę myśleć wciąż tylko o Mahlkem. Dlatego właśnie płynąłem na wznak i dlatego piszę płynąłem na wznak. Jedynie w ten sposób mogłem i mogę widzieć Tullę Pokriefke, kościstą, w mysioszarym kostiumie kąpielowym, na poręczy: widzę, jak staje się coraz mniejsza, coraz bardziej zwariowana, coraz bardziej bolesna; bo nam wszystkim Tulla utkwiła w myślach jak zadra - ale kiedy minąłem drugą mieliznę, zniknęła jak wymazana, nie była już punktem, zadrą, dziurą, już nie odpływałem od Tulli, lecz płynąłem ku Mahlkemu, piszę w twoim kierunku: płynąłem żabką i nie śpieszyłem się.

A pomiędzy dwoma ruchami notuję - przecież woda mnie unosi: to była ostatnia niedziela przed letnimi wakacjami. Co się wówczas działo? Zajęto Krym, a w północnej Afryce Rommel posuwał się znowu naprzód. Od Wielkanocy byliśmy w niższej sekundzie. Esch i Hotten Sonntag zgłosili się na ochotnika, obaj do lotnictwa, ale potem, tak samo jak ja, który wahałem się i waha­łem, chciałem pójść do marynarki, to znów nie chciałem, dostali się do grenadierów pancernych, rodzaju lepszej piechoty. Mahlke nie zgłosił się, jak zawsze był wyjątkiem, i powiedział:

- Chyba macie kręćka!

A przecież, jako starszy od nas o rok, miał najlepsze szansę, żeby wydostać się przed nami; ale kiedy się pisze, nie należy wybiegać naprzód.

Ostatnie dwadzieścia metrów przepłynąłem jeszcze wolniej, wciąż żabką, żeby się nie zmęczyć. Wielki Mahlke siedział jak zawsze w cieniu kabiny nawigacyjnej. Tylko jego kolana sterczały w słońcu. Musiał już raz być na dole. Gulgoczące tony jakiejś uwertury dolatywały z lekkim wiatrem, płynęły ku mnie wraz i z szumem drobnych fal. Lubował się w takich efektach: nurkował do swojej kryjówki, nakręcał gramofon, nakładał płytę, z ociekają­cym wodą przedziałkiem wydostawał się z powrotem na górę, przysiadał w cieniu i słuchał swojej muzyki, podczas gdy mewy udowadniały krzykiem wiarę w wędrówkę dusz.

Nie, zanim będzie za późno, chcę się jeszcze odwrócić na wznak i poobserwować wielkie chmury, kształtem przypominające worki kartofli, które w zawsze równym ordynku wędrowały od Zatoki Puckiej ponad naszym okrętem w kierunku południowego wscho­du i dostarczały nam zmian w oświetleniu i chłodu na długość chmury. Nigdy nie widziałem tak pięknych, tak białych, tak podobnych do worków kartofli chmur - chyba może na wystawie pod hasłem: „Dzieci z naszej parafii malują lato”, którą ojciec Alban z moją pomocą urządził przed mniej więcej dwoma laty w naszym Domu im. Kolpinga¹. Dlatego jeszcze raz, zanim pogięte za­rdzewiałe żelastwo łodzi znajdzie się w zasięgu moich rąk: dlaczego ja? Dlaczego nie Hotten Sonntag albo Schilling? Mogłem przecież wysłać na krypę chłopców z tercji albo Tullę z Hottenem Sonntagiem. Albo wszystkich razem, z Tullą na okrasę, tym bardziej że ci z tercji, a zwłaszcza jeden z nich, podobno spokrewniony z Tullą - nazywano go zawsze jej kuzynem - lecieli na tego chudzielca. A tymczasem płynąłem sam, kazałem Schillingowi uważać, żeby nikt się za mną nie wypuścił, i nie śpieszyłem się.

Ja, Pilenz - moje nazwisko nie ma zresztą nic do rzeczy - były ministrant, chciałem zostać Bóg wie czym, a jestem sekretarzem w Domu im. Kolpinga², nie mogę wyzwolić się od tego wszystkiego, czytam Bloya, gnostyków, Bólla, Friedricha Heera i często z przeję­ciem wertuję „Wyznania” starego, poczciwego Augustyna, dys­kutuję całymi nocami przy mocnej herbacie na temat Krwi Chrystusa, Trójcy Świętej i sakramentu łaski z ojcem Albanern, oświeconym, nawpół wierzącym franciszkaninem, opowiadam mu o Mahlkem i jego Marii Pannie, o grdyce Mahlkego i o ciotce Mahlkego, o przedziałku Mahlkego, cukrzonej wodzie, gramofonie, białej sowie, śrubokręcie, pomponikach z włóczki, świecących guzikach, o kocie, myszy, a także, mea culpa, jak Wielki Mahlke siedział na krypie, a ja, nie śpiesząc się, żabką i na wznak, płynąłem do niego; bo tylko ja byłem z Mahlkem prawie zaprzyjaźniony, jeżeli w ogóle można się było przyjaźnić z Mahlkem. W każdym razie starałem się o to. A właściwie, nie. Biegłem z własnej woli obok niego, wpatrzony w jego zmieniające się atrybuty. Gdyby Mahlke powiedział: „Zrób to i to!”, zrobiłbym to, a nawet jeszcze więcej. Ale Mahlke nic nie mówił, bez słowa i bez gestu godził się, że za nim łaziłem, że nakładając drogi wstępowałem do niego na Osterzeile, żeby iść do szkoły u jego boku. A kiedy wprowadził modę pomponików, byłem pierwszym, który jej uległ i nosił pomponiki na szyi. Przez pewien czas chodziłem nawet, ale tylko w domu, z śrubokrętem zawieszonym na sznurowadle. I jeżeli w dalszym ciągu zarabiałem na wdzięczność księdza Guzewskiego jako ministrant, chociaż od czasów niższej tercji nic we mnie nie zostało z wiary wraz z wszelkimi związanymi z nią założeniami, to tylko dlatego, żeby móc podczas komunii wpatrywać się w krtań Mahlkego. Z tego samego powodu, kiedy Wielki Mahlke po feriach wielkanocnych czterdziestego drugiego roku - na Koralowym Morzu trwały wtedy walki z lotniskowcami - po raz pierwszy się ogolił, ja również w dwa dni później oskrobałem moją brodę, choć nie było na niej jeszcze śladu zarostu. I gdyby Mahlke po przemówieniu dowódcy łodzi podwodnej powiedział do mnie: „Pilenz, zwędź mu ten wisiorek!”, zdjąłbym z haczyka czarno-biało-czerwoną wstążkę i schował ją dla ciebie.

Ale Mahlke sam troszczył się o swoje sprawy, siedział oto na mostku w cieniu, przysłuchiwał się wybrzmiewającym tonom skrzekliwej podwodnej muzyki: „Cavalleria rusticana” - w górze mewy - morze to gładkie, to lekko pomarszczone, to rozkołysane krótkimi falami - dwie pękate łajby na redzie - przemykające się cienie chmur - zespół ścigaczy w kierunku Pucka: sześć fal dziobowych, pomiędzy nimi kutry rybackie - już bulgocze woda koło wraku, płynę powoli żabką, patrzę w bok, na resztki wentylatorów - ile ich było właściwie? - zanim ręce moje schwytają zardzewiałe żelastwo, widzę ciebie od dobrych piętnastu lat: ciebie! Płynę, chwytam się zardzewiałego żelastwa, widzę ciebie: Wielki Mahlke przysiadł nieruchomo w cieniu,

skrzekliwa płyta w kabinie, zakochana wciąż w tym samym miejscu, skończyła się, mewy odfruwająj a ty - masz ów przedmiot zawieszony na wstążce u szyi.

Wyglądało to zabawnie, bo poza tym nie miał nic na sobie. Nagi, kościsty, ze skórą jak zawsze spaloną przez słońce, siedział skulony w cieniu. Tylko na kolana padał blask. Długi, na wpół sztywny członek i jądra rozpłaszczone na przeżartym rdzą żelazie. Ręce między ściśniętymi kolanami. Włosy kosmykami opadające na uszy, ale wciąż jeszcze, mimo nurkowania, przedzielone po środku. Twarz, a raczej mina Zbawiciela - a poniżej, jako jedyna część „ubrania”: wielki, bardzo wielki lizak, zwisający nieruchomo o dłoń pod obojczykiem.

Po raz pierwszy jabłko Adama, które, jak do dziś przypuszczam, było motorem i hamulcem Mahlkego - choć miał również motory zastępcze - zyskało całkowity równoważnik. Cicho spało pod skórą i przez pewien czas nie musiało się poruszać, bo to, co sprawiało mu ulgę i wisiało w postaci dobrze wyważonego krzyża, miało swoją prehistorię; już w tysiąc osiemset trzynastym roku, kiedy złoto oddawano za żelazo, zostało zaprojektowane, chwyt­liwe dla oka i w duchu klasycystycznym, przez poczciwego, starego Schinkla; potem wprowadzono małe zmiany w latach siedemdziesiąt-siedemdziesiąt jeden, małe zmiany w latach czternaście-osiemnaście i obecnie. Nie miało jednak nic wspólnego z rozwiniętym z krzyża maltańskiego orderem „Pour le merite”, chociaż schinkelowski płód był pierwszym odznaczeniem, które z piersi powędrowało na szyję i obwieściło zasadę symetrii.

- No, Pilenz! Wcale ładne cacuszko, co?

- Klasa, daj dotknąć.

- Uczciwie zasłużone, no nie?

- Zaraz pomyślałem sobie, że tyś je zwędził.

- Co znaczy zwędził? Nadano mi je wczoraj, ponieważ z konwoju do Murmańska zatopiłem pięć łajb i prócz tego krążownik klasy „Southampton”...

Wpadliśmy w idiotyczny nastrój, chcieliśmy udowodnić sobie, że jesteśmy w doskonałych humorach, wyryczeliśmy wszystkie zwrotki pieśni: „Płyniemy przeciw Anglii”, wymyślaliśmy nowe, w których zamiast tankowców i transportowców dziurawiliśmy „śródokręcia” pewnych dziewcząt i nauczycielek z gimnazjum im. Gudrun, przez ręce złożone w trąbkę ogłaszaliśmy komunikaty nadzwyczajne z częściowo nieprzyzwoicie przeinaczonymi, częściowo bombastycznie wyolbrzymionymi cyframi zatopień, bębniliśmy pięściami i piętami w pokład mostku: krypa dudniła, brzęczała, zeschnięte łajno odpadało, mewy wróciły, ścigacze wchodziły do portu, ponad nami wędrowały na horyzoncie piękne białe chmury, zwiewne jak pióropusze dymu, ruch, szczęście, migotanie, rybki nie tańczyły, było nadal pogodnie, wprawdzie chrząstka skakała, ale nie z powo­du krtani, nie, bo cały Mahlke był ożywiony i po raz pierwszy trochę niedorzeczny, bez zbawicielskiej miny, bzikował, zdjął sobie cacko z szyi, ceremonialnym gestem przyłożył końce wstążki z obu stron ponad biodrami i zabawnie naśladując pozycję nóg, ramion i prze­krzywionej głowy dziewczyny, ale nie jakiejś określonej, tylko tak w ogóle, zawiesił wielki metalowy lizak na członku i jądrach: ale order zdołał zakryć zaledwie jedną trzecią jego narządów płciowych.

Tymczasem twój numer cyrkowy zaczął mnie powoli irytować - zapytałem go, czy ma zamiar zatrzymać zdobycz, powiedziałem, że najlepiej byłoby, gdyby ukrył ją w swojej kabinie pod mostkiem, pomiędzy białą sową, gramofonem i Piłsudskim.

Wielki Mahlke miał inne plany i przeprowadził je. Bo gdyby Mahlke schował order pod pokładem; albo lepiej, gdybym nigdy nie przyjaźnił się z Mahlkem; albo jeszcze lepiej, gdyby jedno i drugie zbiegło się razem: gdyby ów przedmiot znikł w kabinie telegrafisty, a ja tylko luźno, z ciekawości i ponieważ chodziliśmy do tej samej klasy, byłbym związany z Mahlkem - wtedy nie musiałbym teraz pisać, nie musiałbym mówić do ojca Albana: „Czy to moja wina, że Mahlke później...” Ale ja piszę, bo muszę się od tego uwolnić. Wprawdzie przyjemnie jest uprawiać akrobacje na papierze - ale co mi pomogą białe chmury, wietrzyk, w precyzyj­nym szyku wchodzące do portu ścigacze i stado mew, od­grywających rolę greckiego chóru; co mi po czarodziejskich sztuczkach z gramatyką; i gdybym nawet wszystko pisał małą literą i bez interpunkcji, musiałbym i tak powiedzieć: Mahlke nie ukrył zdobyczy w dawnej kabinie telegrafisty byłego polskiego minowca „Rybitwa”, nie powiesił jej pomiędzy marszałkiem Piłsudskim i czarną Matką Boską, ponad gramofonem-gruchotem i rozkładają­cą się białą sową, złożył tylko na dole krótką półgodzinną wizytę z lizakiem na szyi, podczas gdy ja liczyłem mewy, chełpił się - jestem tego pewien - przed swoją Madonną pięknym orderem, wyniósł go znowu przed luk w dziobie na światło dzienne, nałożył na siebie i swoje cacko spodenki kąpielowe, popłynął razem ze mną w wyrównanym tempie z powrotem na plażę i na oczach Schillinga, Hottena Sonntaga, Tulli Pokriefke i chłopców z tercji przeszmuglował metalowy przedmiocik w ściśniętej ręce do swojej kabiny w kąpielisku dla mężczyzn.

Jeśli o mnie chodzi, to tylko połowicznie i półgębkiem poinfor­mowałem Tullę i jej towarzyszy, potem również zniknąłem w swo­jej kabinie, przebrałem się szybko i złapałem Mahlkego na przy­stanku dziewiątki. Przez całą drogę tramwajem starałem się go namówić, żeby oddał order - jeżeli w ogóle chce to zrobić - osobiście kapitanowi, o którego adres można się będzie wy­starać.

Myślę, że wcale mnie nie słuchał. Staliśmy stłoczeni na tylnym pomoście. Wokoło nas ścisk, jak zwykle w późne popołudnie niedzielne. Pomiędzy przystankami otwierał rękę, którą trzymał między swoją a moją koszulą, i obaj patrzyliśmy w dół na ciemny metal z mokrą jeszcze, pomiętą wstążką. Koło Gut Saspe Mahlke przyłożył sobie na próbę order do węzła krawatu i nie zawiązując wstążki próbował przejrzeć się w szybie na pomoście jak w lustrze. Póki tramwaj stał na mijance, czekając na wóz z przeciwnej strony, spoglądałem uparcie ponad uchem Mahlkego, ponad zaniedba­nym cmentarzem w Saspe i pokrzywionymi sosnami nadbrzeż­nymi, ku lotnisku i miałem szczęście: gruby trójmotorowy Ju 52 powoli schodził do lądowania i dopomógł mi.

Ale niedzielni pasażerowie tramwaju i tak nie zwróciliby chyba uwagi na przedstawienie, które urządził Wielki Mahlke. Z małymi dziećmi i zwiniętymi płaszczami kąpielowymi na rękach, zmęczeni plażowaniem, staczali głośne boje ponad ławkami. Między przed­nim a tylnym pomostem tramwaju przelewał się głośny, to cichnący, to nasilający się, to znów dławiony płacz dzieci, przechodzący w senne kwilenie, unosiły się wyziewy, które potrafiłyby skwasić mleko.

Na końcowej stacji Brunshoferweg wysiedliśmy i Mahlke rzucił przez ramię, że ma zamiar zakłócić poobiednią drzemkę dyrektora Waldemara Klohsego; zamierza pójść sam - nie ma też sensu czekać na niego.

Klohse mieszkał - o czym wszyscy wiedzieliśmy - przy Baumbachallee. Towarzyszyłem jeszcze Wielkiemu Mahlkemu przez wykaflowany tunel pod torami kolejowymi, a potem puściłem go samego: szedł zygzakami, nie śpiesząc się. W lewej ręce trzymał końce wstążki pomiędzy kciukiem a wskazującym palcem i kręcił młynka orderem, jakby to było śmigło pchające nas ku Baumbachallee.

Przeklęty plan i przeklęte wykonanie! Gdybyś był cisnął to świecidełko między konary lip: w tej willowej dzielnicy, ocienionej liściastymi drzewami, było dosyć srok, które pochwyciłyby je i zaniosły do swoich kryjówek, do srebrnych łyżeczek, pierścion­ków i broszek, do wielkiej ptasiej rupieciarni.

W poniedziałek Mahlkego nie było w szkole. W klasie coś przebąkiwano. Profesor Brunies miał lekcję niemieckiego. Nad otwartym tomem Eichendorffa znowu ssał tabletki cebionu, które powinien był rozdzielić pomiędzy uczniów. Od strony katedry

dochodził jego starczy, słodko-lepki bełkot: parę stronic z „Nic­ponia”, potem „Koło młyńskie”, „Kółeczko”, „Grajek” - „Wędrowali dwaj rześcy czeladnicy...” - „Jeśli sarenkę kochasz ponad inne...” - „We wszystkim drzemie pieśń...” - „Wiew łagodny tchnie niebiesko” - o Mahlkem ani słowa.

Dopiero we wtorek wszedł do klasy dyrektor Klohse z szarą teczką pod pachą, stanął obok profesora Erdmanna - który zmieszany zacierał ręce - i ponad naszymi głowami wionął chłodnym oddechem, że zdarzyło się coś niesłychanego, i to w chwili dziejowej, kiedy wszyscy powinni być solidarni. Dany uczeń - Klohse nie wymienił nazwiska - został usunięty ze szkoły. Postanowiono jednak nie zawiadamiać innych instancji, na przy­kład władz rejonowych. Wszystkim uczniom zaleca się zachować całkowite milczenie i dla dobra imienia szkoły starać się poweto­wać haniebny postępek. Takie jest życzenie dawnego ucznia, kapitana marynarki, dowódcy łodzi podwodnej, odznaczonego, i tak dalej...

Wprawdzie Wielki Mahlke wyleciał z naszej budy, ale został przeniesiony do gimnazjum im. Horsta Wessela, bo w czasie wojny rzadko się zdarzało, żeby kogoś zupełnie wydalano ze szkół. Również w tamtej uczelni nie robiono wiele hałasu z powodu jego historii.